Đồng hồ so điện tử là một trong những dụng cụ đo lường không thể thiếu trong các ngành công nghiệp hiện đại, từ cơ khí chế tạo máy, khuôn mẫu đến ô tô và linh kiện điện tử. Khả năng hiển thị kết quả nhanh chóng, chính xác trên màn hình kỹ thuật số cùng với các tính năng tiện ích giúp thiết bị này trở thành trợ thủ đắc lực cho việc kiểm tra dung sai. Tuy nhiên, người dùng cần nắm vững các nguyên tắc và kỹ thuật sử dụng đúng cách. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách sử dụng đồng hồ so điện tử hiệu quả chính xác một cách hiệu quả và chính xác nhất.

1. Chi tiết về đồng hồ so điện tử

Đồng hồ so điện tử là một dụng cụ đo lường so sánh chuyên dụng. Nó dùng để đo lường và hiển thị sự sai lệch nhỏ về kích thước, hình dạng, hoặc vị trí của một chi tiết so với một điểm chuẩn hoặc một chi tiết mẫu. Điểm khác biệt cốt lõi so với đồng hồ so cơ khí là việc chuyển đổi chuyển động của trục đo thành tín hiệu điện tử và hiển thị kết quả trực tiếp bằng số trên màn hình LCD, loại bỏ hoàn toàn việc đọc vạch chia thủ công.

Cấu tạo chi tiết

Cấu tạo của đồng hồ so điện tử bao gồm các bộ phận chính, được thiết kế để đảm bảo độ chính xác và khả năng hoạt động ổn định:

• Trục đo (Spindle/Plunger)
• Thân đồng hồ (Body/Case)
• Màn hình LCD (Liquid Crystal Display)
• Hệ thống cảm biến điện tử
• Mạch điện tử và Bộ xử lý
• Các nút chức năng
• ABS/INC (Absolute/Incremental)
• Cổng xuất dữ liệu (Data Output Port)
• Nguồn Pin

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của đồng hồ so điện tử dựa trên việc chuyển đổi sự dịch chuyển cơ học của trục đo thành tín hiệu điện tử:

• Chuyển động cơ học: Khi đầu đo tiếp xúc với bề mặt vật đo và di chuyển, trục đo sẽ dịch chuyển tịnh tiến.
• Chuyển đổi tín hiệu: Sự dịch chuyển này được một bộ cảm biến (thường là cảm biến điện dung hoặc từ tính) bên trong thân đồng hồ phát hiện. Cảm biến này sẽ tạo ra một tín hiệu điện tử tỷ lệ với khoảng cách dịch chuyển.
• Xử lý và hiển thị: Tín hiệu điện tử được gửi đến một bộ vi xử lý. Bộ vi xử lý sẽ giải mã tín hiệu, chuyển đổi nó thành giá trị số và hiển thị trực tiếp trên màn hình LCD.
• Chức năng ABSOLUTE (đối với Mitutoyo): Đây là một công nghệ độc đáo. Thay vì phải cài đặt lại điểm 0 mỗi khi bật máy, hệ thống mã hóa tuyệt đối (Absolute Encoder) luôn ghi nhớ vị trí gốc của trục đo. Khi bật nguồn, nó ngay lập tức hiển thị giá trị đúng so với điểm gốc, bất kể trục đo đang ở vị trí nào.

2. Cách sử dụng đồng hồ so điện tử đúng cách

Để đảm bảo kết quả đo tin cậy và kéo dài tuổi thọ cho đồng hồ so điện tử, việc tuân thủ quy trình sử dụng đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là các cách sử dụng đồng hồ so điện tử:

Chuẩn bị trước khi đo

Trước khi bắt đầu mọi phép đo, hãy đảm bảo rằng cả đồng hồ so và môi trường xung quanh đều sẵn sàng cho công việc.

Vệ sinh thiết bị và vật đo:

• Sử dụng khăn mềm, sạch, không xơ (hoặc khăn tẩm cồn nếu cần) để lau sạch đầu đo di động và bề mặt vật đo.
• Đảm bảo loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn, dầu mỡ, mạt phôi, vì chúng có thể gây sai số nghiêm trọng.
• Lưu ý: Không sử dụng dầu bôi trơn trên đầu đo di động, vì có thể làm ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động.

Kiểm tra đồng hồ so:

• Kiểm tra tổng thể đồng hồ xem có bị nứt, vỡ, móp méo hay hư hại bên ngoài không.
• Di chuyển nhẹ nhàng trục đo trong toàn bộ khoảng đo để đảm bảo nó di chuyển trơn tru, không bị kẹt hay giật cục. Nếu kim hoặc số hiển thị nhảy bất thường, có thể đồng hồ bị hỏng và cần được kiểm tra bởi chuyên gia.
• Đảm bảo pin đủ năng lượng. Hầu hết các đồng hồ so điện tử sử dụng pin SR44. Nếu màn hình hiển thị báo pin yếu hoặc nhấp nháy, hãy thay pin mới.

Lựa chọn và lắp đặt phù hợp:

• Chọn đầu đo: Lựa chọn đầu đo phù hợp với hình dạng và kích thước của bề mặt cần đo (ví dụ: đầu bi cho bề mặt cong, đầu phẳng cho bề mặt phẳng).
• Gá đặt đồng hồ: Gắn đồng hồ so vào đế gá chuyên dụng (như đế từ, chân gá, hoặc thước đo cao). Đảm bảo đồng hồ được kẹp chắc chắn và trục đo phải vuông góc với bề mặt chuẩn hoặc bề mặt cần đo. Điều này cực kỳ quan trọng để tránh lỗi cosine (sai số do góc đo).

Tiến hành cài đặt và đo lường

Sau khi chuẩn bị, bạn sẽ tiến hành cài đặt đồng hồ và thực hiện phép đo.

Bật nguồn và cài đặt cơ bản:

• Nhấn nút ON/OFF để bật đồng hồ. Chờ màn hình khởi động hoàn tất.
• Chọn đơn vị đo phù hợp (mm hoặc inch) bằng cách nhấn nút mm/inch.

Cài đặt điểm 0 (Zero Setting):

• Kéo đầu đo di động ngược trở lại ít nhất 0.2mm từ vị trí nghỉ của nó (hoặc vị trí ban đầu của hành trình).
• Đối với phép đo so sánh (Incremental/Relative Measurement): Đặt đầu đo tiếp xúc nhẹ nhàng với bề mặt chuẩn (có thể là một mẫu chuẩn, căn mẫu, hoặc bề mặt tham chiếu của chi tiết). Sau đó, nhấn nút ZERO để đặt giá trị hiển thị về 0. Từ đó, mọi giá trị hiển thị sẽ là sai lệch so với điểm chuẩn này.

Đối với phép đo tuyệt đối (Absolute Measurement – với đồng hồ có chức năng ABS):

• Nếu bạn đang sử dụng đồng hồ Mitutoyo với công nghệ ABSOLUTE, đồng hồ sẽ luôn ghi nhớ vị trí gốc (thường là điểm xa nhất của trục đo). Bạn chỉ cần nhấn nút ABS/INC để chuyển về chế độ ABS. Màn hình sẽ hiển thị giá trị tuyệt đối.
• Khi cần đặt lại điểm 0 cho chế độ ABS (ví dụ, nếu muốn 0 tại một vị trí cụ thể), bạn có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết của nhà sản xuất, thường là nhấn nút SET hoặc ABS/INC hai lần.

Thực hiện phép đo:

Áp lực đo: Khi đưa đầu đo tiếp xúc với bề mặt vật cần đo, hãy đảm bảo áp lực tiếp xúc vừa phải và ổn định. Không dùng tay ấn mạnh vào trục đo vì điều này có thể làm biến dạng bề mặt vật đo hoặc gây sai số.

Đo lường:

• Đo độ đảo: Đặt đầu đo lên bề mặt cần kiểm tra độ đảo (ví dụ: trục đang quay trên máy tiện). Xoay chi tiết 1 vòng và quan sát giá trị lớn nhất/nhỏ nhất. Hiệu số giữa giá trị lớn nhất và nhỏ nhất là độ đảo.
• Kiểm tra độ phẳng/song song: Di chuyển đồng hồ so (đã gá trên đế) trên bề mặt cần kiểm tra. Quan sát sự thay đổi giá trị hiển thị để đánh giá độ phẳng hoặc độ song song.

Đọc kết quả: Đối với đồng hồ so điện tử, bạn chỉ cần đọc trực tiếp giá trị số hiển thị trên màn hình LCD. Đây là ưu điểm lớn nhất của loại đồng hồ này.

Ghi nhận kết quả: Sau khi đo, bạn có thể sử dụng chức năng HOLD (nếu có) để giữ giá trị trên màn hình, sau đó ghi lại kết quả.

3. Cách bảo quản đồng hồ so điện tử

Để đảm bảo đồng hồ so điện tử của bạn luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất, hãy tuân thủ các nguyên tắc bảo quản sau:

Vệ sinh thường xuyên và đúng cách

Đây là bước cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng:

• Sau mỗi lần sử dụng: Dùng khăn mềm, sạch, không xơ để lau sạch toàn bộ bề mặt đồng hồ, đặc biệt là trục đo di động và đầu đo.
• Loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ, mạt phôi: Các hạt bụi li ti hay mạt kim loại có thể gây kẹt trục đo, làm trầy xước bề mặt hoặc ảnh hưởng đến cảm biến bên trong, dẫn đến sai số nghiêm trọng.
• Tuyệt đối không bôi dầu bôi trơn lên trục đo hay bất kỳ bộ phận chuyển động nào của đồng hồ so điện tử, trừ khi có chỉ dẫn cụ thể từ nhà sản xuất. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động chính xác của thiết bị.
• Tránh dùng các dung môi hóa học mạnh: Không sử dụng các chất tẩy rửa mạnh, dung môi hữu cơ, hoặc chất ăn mòn để vệ sinh đồng hồ, vì chúng có thể làm hỏng các bộ phận điện tử, màn hình LCD, hoặc lớp phủ bảo vệ.

Bảo quản trong môi trường lý tưởng

Môi trường bảo quản có ảnh hưởng lớn đến độ bền và độ chính xác của đồng hồ:

• Nơi khô ráo, thoáng mát: Luôn cất giữ đồng hồ so điện tử ở nơi khô ráo, tránh ẩm ướt và có độ ẩm cao. Độ ẩm là kẻ thù của thiết bị điện tử, có thể gây ăn mòn mạch và hư hỏng linh kiện.
• Nhiệt độ ổn định: Tránh bảo quản đồng hồ ở nơi có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, hoặc nơi có sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Nhiệt độ khắc nghiệt có thể ảnh hưởng đến các linh kiện điện tử và gây giãn nở/co ngót vật liệu, dẫn đến sai số. Nhiệt độ phòng (khoảng 20°C ± 3°C) với độ ẩm (50% ± 15% RH) thường là lý tưởng.
• Tránh bụi bẩn và hơi dầu: Không cất giữ đồng hồ trong môi trường nhiều bụi, mạt kim loại, hoặc hơi dầu/hóa chất. Những yếu tố này có thể xâm nhập vào bên trong và gây hỏng hóc.
• Tránh xa từ trường và thiết bị điện áp cao: Từ trường mạnh (từ TV, tủ lạnh, laptop, hoặc các thiết bị điện tử công suất lớn) có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các bộ phận điện tử và gây mất chính xác.

Cất giữ an toàn

• Sử dụng hộp đựng chuyên dụng: Luôn cất giữ đồng hồ so điện tử trong hộp đựng (thường là hộp nhựa hoặc gỗ có lót mút) đi kèm khi mua. Hộp này được thiết kế để bảo vệ thiết bị khỏi va đập, bụi bẩn và các tác động bên ngoài.
• Tránh va đập mạnh: Tuyệt đối không làm rơi đồng hồ so hoặc để nó bị va đập mạnh. Ngay cả những cú va chạm nhỏ cũng có thể làm hỏng cơ cấu bên trong hoặc làm mất đi sự chính xác vốn có.
• Không đặt chồng các dụng cụ khác: Tránh đặt các dụng cụ, vật nặng khác lên trên đồng hồ so khi bảo quản.
• Tắt nguồn khi không sử dụng: Nhấn nút ON/OFF để tắt nguồn sau khi hoàn thành công việc. Điều này giúp tiết kiệm pin đáng kể.

Quản lý pin đúng cách

• Thay pin khi cần thiết: Khi màn hình hiển thị báo pin yếu hoặc có dấu hiệu hoạt động không ổn định, hãy thay pin mới ngay lập tức.
• Tháo pin nếu không sử dụng lâu dài: Nếu bạn không có ý định sử dụng đồng hồ so điện tử trong một thời gian dài (ví dụ vài tháng), hãy tháo pin ra khỏi thiết bị. Điều này giúp tránh tình trạng pin bị rò rỉ (chảy nước), gây hỏng hóc nghiêm trọng cho mạch điện tử bên trong.
• Sử dụng đúng loại pin: Luôn sử dụng loại pin được nhà sản xuất khuyến nghị (thường là pin oxit bạc SR44).

Kiểm tra và hiệu chuẩn định kỳ

• Kiểm tra chức năng: Thường xuyên kiểm tra chuyển động của trục đo xem có trơn tru không, các nút chức năng có hoạt động bình thường không.
• Hiệu chuẩn định kỳ: Đây là yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo độ chính xác liên tục của đồng hồ so. Theo thời gian và qua quá trình sử dụng, mọi dụng cụ đo đều có thể bị sai lệch. Hãy mang đồng hồ so đi hiệu chuẩn định kỳ tại các trung tâm kiểm định hoặc phòng thí nghiệm có thẩm quyền theo khuyến nghị của nhà sản xuất (thường là 1 năm một lần). Việc này giúp phát hiện và điều chỉnh lại bất kỳ sai số nào.

Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn bảo quản trên, bạn không chỉ kéo dài tuổi thọ của đồng hồ so điện tử mà còn đảm bảo rằng mỗi phép đo bạn thực hiện đều đạt được độ chính xác và tin cậy cao nhất.

4. Các loại đồng hồ so điện tử phổ biến hiện nay

Đồng hồ so điện tử 543-350-10 – Mitutoyo (0-12.7mm)

Đồng hồ so điện tử 543-350-10 – Mitutoyo (0-12.7mm) là thiết bị đo chính xác cao, sử dụng công nghệ cảm biến từ và bộ mã hóa tuyến tính ABSOLUTE giúp xác định vị trí đo nhanh chóng, không cần cài đặt lại khi khởi động. Sản phẩm có khoảng đo 0–12.7mm, độ phân giải 0.01mm, độ chính xác ±0.003mm, hiển thị rõ ràng qua màn hình LCD. Thích hợp dùng trong đo độ tròn, độ đảo, độ phẳng… trong các ngành cơ khí, khuôn mẫu, ô tô và điện tử. Thiết kế nhỏ gọn, dễ sử dụng, độ bền cao, là lựa chọn lý tưởng cho đo kiểm chính xác trong sản xuất và kiểm tra chất lượng.

Đồng hồ so điện tử Dasqua Series 5260

Đồng hồ so điện tử Dasqua Series 5260 là thiết bị đo lường chính xác cao, được thiết kế để đo độ lệch, độ đảo, độ sâu và các sai số vi dung sai trong gia công cơ khí. Sản phẩm có khoảng đo 0–12.7mm (0–0.5 inch), độ phân giải 0.01mm, hiển thị kỹ thuật số rõ nét với đơn vị chuyển đổi mm/inch linh hoạt. Vỏ máy chắc chắn, chống bụi tốt, phù hợp cho môi trường làm việc công nghiệp. Được trang bị nút giữ số (Hold), thiết lập gốc (Zero) và chế độ tự động tắt nguồn, Dasqua 5260 là lựa chọn tối ưu cho thợ máy, kỹ sư và bộ phận QC trong đo kiểm chính xác.

5.  Mua đồng hồ so điện tử ở đâu tốt nhất

Đức Phong Store là đơn vị chuyên phân phối các dụng cụ đo lường chính xác, đặc biệt là các sản phẩm của thương hiệu: Mitutoyo, Dasqua,… – một trong những nhà sản xuất hàng đầu thế giới về thiết bị đo.

Tại Sao Nên Mua Đồng Hồ So Điện Tử Tại Đức Phong Store?

• Sản phẩm chính hãng: Đức Phong Store là nhà phân phối hoặc đại lý của các thương hiệu uy tín như Mitutoyo, Dasqua,… đảm bảo bạn mua được hàng thật, chất lượng cao, có đầy đủ hóa đơn VAT và chứng chỉ.
• Đa dạng lựa chọn: Cung cấp nhiều model với các dải đo, độ chính xác và tính năng khác nhau, giúp bạn dễ dàng tìm được sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu công việc của mình.
• Chính sách bảo hành: Các sản phẩm thường đi kèm với chế độ bảo hành 12 tháng, mang lại sự yên tâm khi sử dụng.
• Tư vấn chuyên nghiệp: Đội ngũ của Đức Phong Store có thể tư vấn chi tiết về từng loại đồng hồ, giúp bạn chọn đúng sản phẩm và hiểu rõ cách sử dụng hiệu quả.
• Hỗ trợ kỹ thuật: Bạn có thể nhận được sự hỗ trợ về kỹ thuật, hướng dẫn sử dụng sản phẩm.

Thông tin liên hệ

CÔNG TY CỔ PHẦN KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHỆ ĐỨC PHONG

Hà Nội: Tầng 7, Căn số 32V5A, KĐT Văn Phú, phường Phú La, quận Hà Đông, TP. Hà Nội

• Hotline: 0971633325 (Zalo)
• Mail: vananh.ng@ducphong.vn, Info@ducphong.vn
• Hỗ trợ 24/7
• Website chính: https://ducphong.vn/

Hồ Chí Minh: 228/55, Thống Nhất, P. 10, Q. Gò Vấp, TP. HCM

• Đường dây nóng: 0971633325 (Zalo)
• Thư điện tử: vananh.ng@ducphong.vn
• Hỗ trợ 24/7

✯ Hy vọng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên sẽ giúp ích đến các bạn. Cảm ơn các bạn đã đọc và theo dõi bài viết.